Kerkwerve

Een stukje geschiedenis

Kerkwerve is een dorp in de Zeeuwse gemeente Schouwen-Duiveland. Het had per januari 2008 1056 inwoners. Kerkwerve vormde tot 1961 een eigen gemeente en maakte daarna tot 1997 deel uit van de gemeente Middenschouwen.

Kerkwerve

Kerkwerve is vermoedelijk ontstaan omstreeks 1200 bij de bedijking van Schouwen. De kerk ligt op een terp-achtige verhoging, ook wel werf of werve genoemd, vandaar de naam. De huidige kerk is gebouwd in 1900 als vervanging van de in 1899 gesloopte kerk, gewijd aan Pancratius.

In 1813 werden de gemeenten Rengerskerke en Nieuwerkerke bij Kerkwerve gevoegd.

Huis te Werve, een vierkante donjon met enkele aanbouwsels dat oostelijk van de kerk lag, is in het begin van de achttiende eeuw verdwenen. De laatst overgebleven Schouwse stolp, die bij Kerkwerve lag, is in 1956 afgebroken in verband met tijdens de watersnood van 1953 opgelopen schade. In de buurtschap Moriaanshoofd bij Kerkwerve staat de korenmolen De Zwaan.

Het wapen van Kerkwerve bestaat uit drie horizontale banen van sinopel (groen), goud en keel (rood). In deze vorm kwam het wapen voor in de zeventiende eeuw en werd op 31 juli 1817 als gemeentewapen bevestigd. Op 5 december 1950 werd een nieuw wapen bevestigd, waarbij in de heraldische linkerhelft de wapens van de voormalige gemeenten Rengerskerke en Nieuwerkerke waren opgenomen en het schild werd gedekt door een driebladige gouden kroon.

 Statistische gegevens
In 1840 had de gemeente Kerkwerve 86 huizen met 502 inwoners, verdeeld in dorp Kerkwerve 40/233 (= huizen/inwoners, waarvan in de kom 18 huizen met ruim 100 inwoners) en de buurtschappen Nieuwerkerke
26/140, Rengerskerke (ook wel Rengerskerk) 13/82, Zuidland 6/39 en Moriaanshoofd 1/8.

Wapen van Kerkwerve per 1817

Wapen van Kerkwerve per 1950

Het wapen van Kerkwerve kent twee versies. De eerste werd op 31 juli 1817 bevestigd door de Hoge Raad van Adel aan de Zeeuwse gemeente Kerkwerve. De tweede werd op 5 december 1950 verleend.^[1] In 1961 ging Kerkwerve op in gemeente Middenschouwen. Het wapen van Kerkwerve is daardoor komen te vervallen als gemeentewapen. Het oude wapen van Kerkwerve uit 1817 is in het wapen van Middenschouwen opgenomen.